تحلیل استراتژی های توسعه ی منطقه ای در آذربایجان شرقی

نویسندگان

نفیسه مرصوصی

حسن حکمت نیا

دکتر محمدرضا پورمحمدی

حسین نظم فر

چکیده

یکی از ویژگی های کشورهای جهان سوم، تمرکز شدید جمعیت و فعالیت ها و عدم تعادل فضایی در برخورداری از امکانات اجتماعی است. این ویژگی را در ایران قبل از انقلاب و آثار و بقایای آن را در ایران بعد از انقلاب می توان یافت. بر طبق این ویژگی بخش عمده ای از امکانات و جمعیت در یک یا چند نقطه تمرکز می یابد و سایر مناطق به صورت حاشیه ای عمل کرده و باعث بروز نابرابری های منطقه ای می شود. در این زمینه توجه به نابرابری های منطقه ای در قالب شاخص ها، از جمله مهمترین ابزارهای برنامه ریزی به شمار می رود که از طریق آن برنامه ریزان قادر به ارزیابی نتایج اجرای برنامه ها در بستر محدوده های جغرافیایی خواهند بود. هدف این مقاله بررسی نابرابری های فضایی و ارائه راه کارهای توسعه جهت دستیابی به تعادل و توازن منطقه ای در استان آذربایجان شرقی است و با بررسی مسائل و مشکلات فضایی در توزیع جمعیت و امکانات و با استفاده از  شاخص ها و سنجه های مختلف در زمینه های اجتماعی، اقتصادی و میزان برخورداری شهرستان های استان آذربایجان شرقی از نظر امکانات و خدمات اجتماعی به این نتیجه می رسد که ضعف خدمات رسانی به روستاها و عدم  وجود ارتباط منطقی روستاها با سطوح بالاتر از خود، وجود خلاء سکونتگاهی در نظام سلسله مراتب سکونتگاهی در استان، عدم توجه به نقش شهرهای میانی در تعدیل نظام سکونتگاهی و ایجاد ارتباط با مراکز کوچک سکونتگاهی موجب تمرکز شدید جمعیت، خدمات  و سرمایه گذاریها در شهر تبریز و پیرامون آن و در نهایت ناهمگونی فضایی و عقب افتادگی سایر مناطق به خصوص روستاها در استان آذربایجان شرقی شده است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تحلیل فضایی شاخص‌های توسعه اقتصاد منطقه‌ای در استان آذربایجان شرقی

شهرنشینی شتابان همگام با تحولات اجتماعی، اقتصادی و سیاسی عوامل ایجاد الگوی نامتوازن شهری و به تبع آن توزیع ناهمگون امکانات از جمله منابع اقتصادی در سراسر کشور از جمله استان آذربایجان شرقی می‌باشد. رویکرد مطالعه حاضر کاربردی بوده که با بهره‌گیری از روش شناسی «توصیفی – تحلیلی» در راستای تحلیل فضایی شاخصه‌ای توسعه اقتصادی در بین شهرستان‌های استان آذربایجان شرقی به انجام رسیده‌است. شاخص‌های مورد ار...

متن کامل

استراتژی توسعه ی منطقه ای ( RDS) راهکاری جهت تمرکز زدایی ( مطالعه موردی: شهرستان رشت)

شهرستان رشت از ابتدای شکل گیری، شرایط منحصر به فردی را نسبت به مناطق پیرامونی خویش تجربه نموده و گرایشی روزافزون به تمرکز گرایی داشته است. شکل گیری رابطه ای یک سویه و جهت دهی اکثر جریان های حیاتی و کارکردی استان به سمت شهرستان رشت موجبات انزوا و عدم تحرک را برای سایر نقاط سکونت گاهی استان به همراه داشته است؛ که این امر با افزایش فعالیت های شهرستان رشت، تشدید خواهد شد. این پژوهش زمینه های تمرکز ...

متن کامل

سطح بندی توسعه منطقه ای (نمونه موردی استان آذربایجان شرقی)

تحقیق حاضر بحث ساختار متعادل فضایی و توزیع عادلانه منطقه ای را دنبال می کند و هدف آن تعیین اولویتهای توسعه و سرمایه گذاری از دیدگاه عدالت منطقه ای است. این مطالعه با استفاده از روشهای مختلف سطح بندی توسعه منطقه ای و با استفاده از روشهای پیشرفته آماری، روشی نو در سطح بندی توسعه منطقه ای را ارائه می دهد. این روش بر مبنای تحلیل ممیزی قرار گرفته و متغیرهای وابسته و مستقل آن، از روشهای معمول سطح بند...

15 صفحه اول

تحلیل فضایی نابرابری های ناحیه ای در استان آذربایجان شرقی

کیفیت توسعه و زیرساخت های آن در اثر برنامه ریزی های نامطلوب و متمرکز گذشته مسائل عمده ای را در روند توسعه نواحی کشور ایجاد کرده است. ابعاد گوناگون و پیچیدگی ساختاری این موضوع یکی از تنگناهای اساسی در عرضه مدل مناسب برای توزیع اعتبارات به شمار می آید. به منظور حل مسائل ناشی از عدم تعادل های منطقه ای، گام نخست شناخت و سطح بندی مناطق از نظر برخورداری در زمینه های اقتصادی، زیربنایی و ارتباطات، اجتم...

متن کامل

شناسایی فلـور و شکل زیستی گیـاهان منطقه ی کنـدوان در استان آذربایجان شرقی

مراتع کندوان در دامنه ­ی شمالی رشته کوه­ های سهند قرار دارد. منطقه ­ی مورد مطالعه در محدوده­ ی طول­ های جغرافیایی 7/45 ´10 ˚46 تا "7/53´20 ˚46 شرقی و عرض جغرافیایی "3/12´42 ˚37 تا"8/13 ´52 ˚37 شمالی قرار دارد. حداقل ارتفاع بررسی شده در این منطقه 1800 و حداکثر 3000 متر می ­باشد. در منطقه­ ی مورد بررسی، تعداد 400 نمونه­ ی گیاهی جمع ­آوری و خشک شده و سپس به هرباریوم منتقل و با استفاده از کلیدهای م...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
دوفصلنامه پژوهش های بوم شناسی شهری(جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سابق)

ناشر: دانشگاه پیام نور

ISSN 2228-6306

دوره 1

شماره 2 2011

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023